Cổng tam quan

Trong không gian kiến trúc tâm linh Việt Nam, hình ảnh cổng tam quan là biểu tượng cho sự chuyển giao giữa thế giới đời thường và cõi linh thiêng. Giữa muôn vàn kiểu dáng, chất liệu và phong cách, những mẫu cổng tam quan đứng đầu luôn khiến người ta phải trầm trồ vì vẻ đẹp uy nghi, chuẩn mực và đậm tính truyền thống. Vậy điều gì làm nên giá trị vượt thời gian của những cổng tam quan ấy? Mời bạn cùng khám phá qua bài viết sau.

Tìm hiểu đôi nét về cổng tam quan

Cổng tam quan là dạng kiến trúc có 3 lối đi – một lối chính giữa rộng nhất và hai lối phụ hai bên. Trong số nhiều chất liệu từng được sử dụng để dựng cổng, đá tự nhiên vẫn được xem là chất liệu lý tưởng nhờ vào độ bền vượt trội, khả năng chịu tác động thời tiết tốt và vẻ đẹp cổ kính, trang nghiêm mà nó mang lại. Trên mặt đá thường được chạm khắc hoa văn phong thủy, linh vật, hoặc câu đối, tất cả nhằm gửi gắm mong ước về sự an lành, vững bền và linh thiêng cho không gian phía sau cánh cổng.

Kiến trúc của cổng tam quan đá

Cổng tam quan được thiết kế với sự cân đối và hài hòa trong từng chi tiết. Ba lối đi được phân tách bởi các trụ đá hoặc gỗ chắc chắn, trong đó cửa chính giữa cao và rộng nhất, biểu trưng cho trung đạo – nơi dành cho bậc cao tăng, chủ tế hoặc khách quý. Hai cửa phụ hai bên nhỏ hơn, thể hiện lối đi dành cho các bậc thiện tín, dân gian.

Phía trên cổng thường có phần mái che, có thể là mái ngói hoặc đá chồng lớp, kết hợp cùng phần trán cổng để ghi tên công trình như chùa, đền, hay lăng mộ. Hai bên cột cổng thường được khắc các câu đối mang đậm tính triết lý và tinh thần hướng thiện.

Ý nghĩa của cổng tam quan theo văn hoá người Việt

Không chỉ đóng vai trò là lối vào các công trình tâm linh, cổng tam quan còn mang nhiều lớp ý nghĩa sâu xa, đặc biệt là trong phong thủy và các hệ thống tư tưởng lớn như Phật giáo và truyền thống triều đình xưa. 

Ý nghĩa trong quan niệm của Phật giáo

Theo quan niệm Phật giáo, cổng tam quan là biểu tượng cho 3 phương cách nhìn nhận chân lý: “hữu quan” (cái có – sắc), “không quan” (cái không – vô thường) và “trung quan” (trung dung – sự hài hòa giữa sắc và không). Ba lối nhìn này phản ánh triết lý sâu sắc về cuộc sống, khuyên con người nên buông bỏ cố chấp, để tâm trí hướng đến sự an nhiên. 

Ngoài ra, còn có thuyết “tam giải thoát môn” – ba cánh cửa dẫn tới Niết Bàn là vô tác, vô tướng và vô không. Ai hiểu được ba cửa này, người đó có thể vượt qua tham – sân – si, tìm thấy sự tĩnh tại nơi tâm hồn. Vì vậy nó được ví như một hành trình chuyển hóa tâm thức – đưa con người rời xa khổ đau, bước vào cõi an lạc.

Ý nghĩa trong quan niệm vua chúa thời xưa

Không chỉ mang tính biểu tượng tâm linh, cổng này còn là hình ảnh gắn liền với quyền uy và lễ nghi trong thời kỳ phong kiến. Dưới thời vua chúa, cổng tam quan thường được xây dựng tại các công trình lớn như chùa chiền, đình miếu hay lăng mộ. Lối đi chính giữa chỉ dành cho vua, bên tả là lối đi của quan văn, bên hữu dành cho quan võ. 

Cấu trúc 3 cửa ấy không chỉ thể hiện trật tự xã hội rõ ràng mà còn là nghi thức đón tiếp những người có vị trí đặc biệt. Vào ngày thường, cửa giữa sẽ đóng, chỉ mở ra trong những dịp trọng đại hoặc khi có sự hiện diện của vua. Chính vì vậy, cổng tam quan còn là nơi thể hiện sự tôn kính, trang nghiêm và gắn bó với những giá trị lịch sử thiêng liêng.

Phân loại cổng tam quan thường gặp

Hiện nay, các mẫu cổng tam quan được thiết kế khá đa dạng, với nhiều biến thể phù hợp cho từng loại công trình tâm linh như chùa chiền, đền thờ, miếu mạo. Nếu phân loại theo thiết kế, có thể chia thành hai kiểu:

Loại cổng có gác

Đặc điểm dễ nhận biết của kiểu cổng này là phần mái được xây dựng theo dạng một tầng, hai tầng hoặc kết hợp với gác mái. Phần gác trên cổng thường được tận dụng để treo chuông hoặc khánh, không chỉ tạo điểm nhấn kiến trúc mà còn phục vụ mục đích nghi lễ rất tiện lợi. 

Loại cổng tứ trụ

Kiểu cổng này sử dụng bốn trụ chính thay thế cho phần vách tường, tạo thành 3 lối đi – trong đó lối giữa thường lớn và cao hơn hai bên. Phần phía trên bốn trụ tạo thành phần trán cổng, thường được chạm khắc hoa văn hoặc ghi chữ Hán mang ý nghĩa tâm linh sâu sắc. 

Kích thước chuẩn của mẫu cổng tam quan đá

Hiện nay, các mẫu cổng tam quan đá rất đa dạng về kiểu dáng và họa tiết, mỗi mẫu mang một vẻ đẹp riêng biệt nhờ vào đôi tay tài hoa của các nghệ nhân lành nghề. Tuy nhiên, kích thước của cổng không cố định mà sẽ được linh hoạt điều chỉnh sao cho phù hợp với quy mô từng công trình. 

Với những nơi có diện tích rộng, ngân sách đầu tư lớn và mang ý nghĩa tâm linh sâu sắc như chùa lớn hay khu lăng tẩm quy mô, cổng thường được thiết kế hoành tráng, nhiều tầng mái, rộng cả về chiều ngang lẫn chiều cao. Ngược lại, với những công trình nhỏ hơn như nhà thờ họ hay đền thờ gia tộc, cổng tam quan đá thường có kích thước vừa phải, đảm bảo sự vừa vặn, tiết chế mà vẫn giữ được thần thái linh thiêng vốn có.

Tùy vào điều kiện tài chính và diện tích thực tế của khuôn viên, bạn hoàn toàn có thể lựa chọn mẫu cổng phù hợp, không cần quá đồ sộ nhưng vẫn đạt được sự trang trọng cần thiết. 

Địa chỉ cung cấp cổng tam quan chất lượng

Nếu bạn đang tìm kiếm một địa chỉ uy tín cho cổng tam quan đá, thì Đá mỹ nghệ Đức Kiên sẽ là một gợi ý rất đáng cân nhắc. Đây là đơn vị đã có nhiều năm kinh nghiệm trong lĩnh vực thiết kế các sản phẩm đá, luôn được khách hàng đánh giá cao từ chất lượng sản phẩm tới sự chuyên nghiệp trong khâu bảo hành và chăm sóc hậu mãi.

Điểm mạnh của Đá mỹ nghệ Đức Kiên nằm ở chỗ sản phẩm được đặt tại Ninh Bình – nơi nổi tiếng với nguồn đá tự nhiên phong phú và tay nghề thợ thủ công điêu luyện. Nhờ vậy, đơn vị luôn có sẵn nguyên liệu chất lượng cao và đảm bảo tiến độ thi công cho mọi đơn hàng, dù quy mô lớn hay nhỏ. Các mẫu mã tại đây vô cùng đa dạng, từ thiết kế truyền thống đến cách tân, phù hợp với nhiều phong cách kiến trúc khác nhau.

Không chỉ dừng lại ở cổng tam quan, Đá mỹ nghệ Đức Kiên còn cung cấp nhiều hạng mục khác trong hệ thống công trình tâm linh như cuốn thư đá, bia đá hay các linh vật bằng đá điêu khắc tinh xảo. Tất cả đều được chế tác từ đá tự nhiên nguyên khối, đảm bảo độ bền vững theo thời gian cũng như tính thẩm mỹ cao. 

Giá thành tại xưởng được đánh giá là cạnh tranh nhất trên thị trường hiện nay, nhờ loại bỏ khâu trung gian và tối ưu chi phí sản xuất. Đừng ngần ngại liên hệ ngay để được tư vấn chi tiết, tham khảo mẫu thực tế và nhận báo giá tốt nhất từ đơn vị giàu kinh nghiệm và uy tín hàng đầu hiện nay.

Kết luận

Giữa nhịp sống hiện đại, cổng tam quan vẫn đứng vững như một chứng nhân văn hóa. Nó không chỉ là công trình kiến trúc mà còn là kết tinh của nghệ thuật, tín ngưỡng và bản sắc Việt. Hy vọng với những kiến thức hữu ích trong bài viết, bạn sẽ có thêm cảm hứng để gìn giữ, tìm hiểu và tôn vinh vẻ đẹp của những công trình giàu chiều sâu này.